Een powernap, in Nederland ook wel middagdutje genoemd, is een kort slaapmoment (30 – 45 minuten) vaak rond het middaguur of net na de lunch gehouden.
Deze slaap is vooral bedoeld om snel nieuwe energie te verkrijgen of simpelweg omdat je té moe bent om nog wakker te blijven, meestal vanwege ziekte, zwangerschap of ouderdom.
Wat is een powernap?
In het grotere geheel is het ook helemaal niet vreemd dat je vaker dan 1 keer per 24 uur slaapt, want bijna alle zoogdieren op aarde hebben een polyfasisch slaapritme wat simpelweg betekent dat ze meerdere (korte) slaapmomenten hebben gedurende de dag.
Wij mensen zijn in de minderheid wat betreft ons monofasisch slaaprimte wat betekent dat onze dagen zijn opgedeeld in twee afgescheiden delen van slaap en waakzaamheid.
Eén keer slapen per 24 uur is trouwens niet per se het natuurlijke slaappatroon van mensen, want vroeger sliepen mensen ook vaker op een dag of zelfs meerdere korte momenten per nacht.
Daarnaast slapen ook jonge kinderen en ouderen vaak meerdere keren per dag en is het nemen van een powernap of middagdutje een belangrijk aspect van veel verschillende culturen. Denk bijvoorbeeld eens aan de siësta in Spanje.
Echter ook veel grote bedrijven zoals Google en Apple bieden hun werknemers de mogelijkheid overdag kort te slapen omdat ze hierdoor productiever en creatiever zijn en zijn veel werknemers in Japan zelfs verplicht tijdens hun werkdag kort te slapen.
Wat is het nut van een middagdutje?
Wereldwijd – en zeker ook in Nederland – hebben steeds meer mensen ten maken met slaapgebrek en grote slaapproblemen.
Dit heeft uiteraard te maken met onze steeds drukker wordende agenda’s en bijbehorende stress en spanning, zowel op het werk als privé.
Hierdoor razen veel mensen maar door en door to ze zichzelf op een gegeven moment tegenkomen en in de put belanden, oftewel een burnout krijgen.
Het nemen van een korte powernap of middagdutje kan je helpen om dit tegen te gaan en kort ontstressen en de batterij weer op te laden.
Ok, je kunt niet direct je slaaptekort van de voorgaande nacht goedmaken door een kort slaapje in te lassen van een half uur maar je kunt wel je gemoedstoestand, concentratie en prestaties aanzienlijk verbeteren door kort te slapen overdag.
Het is daarom niet vreemd dat veel invloedrijke personen van een powernap overdag een prioriteit maakten, zoals: Napoleon, John F. Kennedy, Albert Einstein en Thomas Edison.
Verschillende soorten dutjes
Er zijn verschillende soorten (middag)dutjes, namelijk:
#1: Geplande dutjes:
De naam verklapt het eigenlijk al een gepland dutje is op een vooraf ingepland tijdstip gaan slapen, zelfs wanneer je niet moe of slaperig bent.
Deze wordt veelal gebruikt wanneer iemand vooraf weet dat hij of zij tot veel later op moet blijven dan dat deze persoon gewend is of om te voorkomen dat je te vroeg op de avond erg moe bent.
#2: Noodzakelijke powernaps
Een powernap kan echter ook uit nood worden geboren wanneer je oververmoeid bent en simpelweg niet de activiteit kunt vervolgen waar je mee bezig bent.
Noodzakelijke powernaps worden vooral ingezet wanneer je eigenlijk te moe bent om nog te rijden of zware machines moet besturen.
#3: Routineslaapje
Een routineslaapje betekent dat een persoon iedere dag op hetzelfde tijdstip gaat slapen.
Dit geldt zowel voor jonge kinderen die elke dag rond hetzelfde tijdstip in slaap vallen maar ook voor volwassenen die bijvoorbeeld elke dag na de lunch kort slapen.
Tips voor betere dutjes
Het is aan te raden om je dutjes overdag vooral kort te houden (maximaal 30 minuten) om een snelle opkikker te krijgen.
Korte slaapjes helpen bijzonder goed om je concentratie en prestaties te verbeteren zonder dat het je nachtrust verstoort.
Je omgeving kan echter een grote invloed hebben of je überhaupt kunt slapen, zorg dus voor een donkere en stille kamer met een koele temperatuur (15 – 19 graden).
Doe je powernap bij voorkeur direct na de lunch, want wanneer je te laat in de middag nog slaapt kan dit je nachtrust ernstig verstoren.
Probeer echter ook weer niet te vroeg te slapen omdat je er dan waarschijnlijk nog niet klaar voor bent en je niet in slaap kunt vallen.
Voordelen van een powernap
Na het doen van een korte powernap zul je de volgende voordelen ervaren:
- Je voelt je minder slaperig en vermoeid nadat je hebt geslapen (maakt niet uit hoe lang)
- Je bent alerter en kunt je beter concentreren
- Je presteert beter, zowel fysiek als geestelijk
- Je voelt je minder gespannen en gestresst na de powernap
- … door simpelweg iedere dag na de lunch een half uur te slapen kunnen veel ongelukken in het verkeer of met zware machines worden voorkomen
Uit onderzoek van de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA blijkt dat je na het doen van een kort middagdutje ruim 30% beter presteert en tot 100% alerter en gefocust bent.
Op deze manier wordt het wel heel erg verleidelijk om een middagdutje te doen op je werk, toch?
Kleven er ook nadelen aan een middagdutje?
Ondanks de eerder genoemde voordelen is het doen van een middagdutje niet voor iedereen weggelegd en ook niet voor iedereen de beste keuze.
Mensen die bijvoorbeeld echt nergens anders kunnen slapen dan in hun eigen bed zullen niet snel op hun werk of waar dan ook in slaap vallen.
Anderen hebben het simpelweg niet in zich om overdag te slapen en is niet iedereen even vatbaar voor de zogenaamde ‘middagdip’ dan een ander.
Nadelen van een middagdutje:
- Je kunt je suf, sloom en duizelig voelen na een middagdutje (vooral wanneer deze langer dan 20 of 30 minuten heeft geduurd)
- Het kan je normale slaap verstoren (wederom vooral wanneer je té lang slaapt overdag)
- … daarnaast denken bepaalde slaapexperts dat overdag slapen direct in verband gebracht kan worden met hart- en vaatziekten echter is dit nooit op grote schaal bewezen
Ben je lui als je overdag slaapt?
De nadelen wegen echter niet op tegen de voordelen van overdag kort slapen, toch kleven er wel veel vooroordelen aan.
Zo denken soms dat je lui bent als je overdag slaapt en geen ambitie hebt. Daarnaast denken veel mensen dat overdag slapen vooral voor kinderen, ouderen en zieken nodig is.
Deze vooroordelen kloppen simpelweg niet en het grote publiek moet nog altijd op de hoogte gebracht worden van de voordelen van een powernap.