Slaapdruk is een onbewuste biologische reactie in het lichaam die ervoor zorgt dat je wilt slapen.
Hoewel de term ‘slaapdruk’ vooral bij kinderen gebruikt wordt betekent het voor volwassenen precies hetzelfde en is het ook op hun van toepassing.
Wanneer je niet genoeg slaapdruk ervaart zul je niet snel in slaap vallen of erg kort slapen en eenvoudig wakker schrikken.
Dit klinkt wellicht eenvoudig, maar er zijn vele factoren die slaapdruk kunnen beïnvloeden.
Factoren die slaapdruk beïnvloeden
Eén van de meest voor de hand liggende factoren is licht en donker / dag en nacht. Dit heeft namelijk de grootste invloed op je biologische klok, want hoe moeilijk is het niet om in slaap te vallen in een volledig verlichte kamer.
Het menselijk lichaam is specifiek geprogrammeerd om in een goed verlichte kamer tegen slaap te vechten omdat de slaapdruk overdag bijzonder laag is.
Dit heeft te maken met het feit dat je lichaam het zogenaamde “slaaphormoon” melatonine alleen produceert wanneer je je in een donkere kamer of omgeving bevindt.
Zo zie je dat het niet alleen prettig is om in een donkere kamer te slapen maar je ook nog eens wetenschappelijk onderbouwd helpt sneller in slaap te vallen en beter te slapen.
Dit is ook de reden waarom veel hotelkamers volledig donkere en blinderende gordijnen hebben om reizigers ook overdag te laten slapen wanneer ze bijvoorbeeld last hebben van een jetlag.
Slaapdruk wordt daarnaast mede bepaald door de mate van vermoeidheid, want als je niet moe genoeg bent val je simpelweg niet in slaap.
Slaapdruk bij baby’s en kinderen
Hetzelfde geldt voor baby’s en kinderen, want wanneer ze overdag al te veel hebben geslapen zal de slaapdruk niet hoog genoeg zijn om snel weer in slaap te vallen.
Dit gebeurt vaak bij baby’s die té vroeg op de dag te lang slapen waardoor ze later op de dag erg kort slapen en juist oververmoeid zijn tijdens de laatste uren van de dag voor ze ’s avonds naar bed gaan.
Wanneer een kind overdag juist te veel slaapt zal hij of zij zich ’s avonds vaak verzetten tegen de slaap omdat de slaapdruk simpelweg niet hoog genoeg is omdat ze nog niet moe zijn.
Een goed voorbeeld hiervan is het eerste slaapje van de dag. Een kind valt dan gebruikelijk het makkelijkst in slaap omdat de slaapdruk dan nog relatief hoog is van de nacht ervoor.
Dit is mede de reden waarom veel ouders voor een bijzonder lang ochtenddutje kiezen omdat deze het eenvoudigst is.
Gaandeweg de dag verdwijnt de slaapdruk waardoor je kind de grootste moeite zal hebben om later op de dag nog een keer te slapen, vooral wanneer het kind niet vermoeid is.
Dit is de reden waarom experts ouders adviseren hun kids een relatief kort ochtendslaapje te laten doen omdat ‘ie dan nog een beetje slaapdruk overhoudt voor een volgend dutje.
Slaapdruk door je slaapomgeving
De omgeving waarin je slaapt heeft ook een grote invloed op de slaapdruk.
Zo zullen de meeste mensen moeilijk in slaap vallen in een kamer waarin er veel afleiding is of waarin je stimulerende geluiden kunt horen zoals voorbij razende vliegtuigen of treinen.
Zorg er dus voor dat je slaapkamer lekker donker en stil is. Daarnaast doe je er goed aan om je smartphone ’s nachts in een andere ruimte te leggen zodat je niet afgeleid wordt door binnenkomende meldingen.
Want des te slaapverwekkender je slaapkamer is des te meer slaapdruk je zult ontwikkelen waardoor je sneller in slaap valt en beter en langer slaapt.
Conclusie
Slaapdruk is de natuurlijke drang die je voelt om te gaan slapen en deze kun je op een aantal verschillende manieren beïnvloeden.
Om slaapdruk en slaapbehoefte optimaal te laten samenkomen doe je er goed aan iedere avond rond hetzelfde tijdstip naar bed te gaan en te ontwaken.
Daarnaast helpt een stille en donkere slaapomgeving je snel in slaap te vallen en zorg je ervoor dat je fit en energiek wakker wordt.