Slaapziekte is een is een tropische infectieziekte die vooral in Afrika ten zuiden van de Sahara voorkomt en gekenmerkt wordt door grote slaapzucht.
Slaapziekte, ook wel Afrikaanse slaapziekte of trypanosomiasis genoemd, wordt gekenmerkt door langdurig slapen en wordt overgebracht door de tseetseevlieg.
Daarnaast kun je slaapziekte onderverdelen in twee soorten, namelijk:
- Oost-Afrikaanse slaapziekte (trypanosomiasis rhodesiense)
- West-Afrikaanse slaapziekte (trypanosomiasis gambiense)
Wereldwijd, of eigenlijk in Afrika, lijden er ongeveer een half miljoen mensen aan slaapziekte waarvan er elk jaar ongeveer 300.000 mensen overlijden.
Inhoud
Europese slachtoffers
In 2007 werd een Duitse toeriste nog met spoed opgenomen in een privékliniek in Dar es Salaam, Tanzania met het vermoeden dat ze malaria had opgelopen.
Het bleek hier echter om een zeer acute vorm van de Oost-Afrikaanse slaapziekte te gaan die ze had opgelopen na meerdere steken van een tseetseevlieg tijdens een safari in het Serengeti National Park.
Omdat men in eerste instantie van malaria uitging werd ze verkeerd behandeld waardoor de situatie verergerde.
14 Dagen na de steek van de vlieg werd ze per luchtambulance vervoerd naar Nairobi, Kenia om te worden behandeld aan slaapziekte.
Voor haar kwam de juiste behandeling echter te laat, want ze overleed de volgende dag aan de gevolgen van slaapziekte.
WAAR KUN JE SLAAPZIEKTE OPLOPEN?
In de loop der jaren zijn er in 36 landen gevallen bekend van mensen die slaapziekte hebben opgelopen.
Al deze gevallen kwamen voor in Afrika en dan met name in de landen ten zuiden van de Sahara.
Naar globale schattingen leven ongeveer 60 miljoen mensen in Afrika in het risicogebied lopen zij grote kans de slaapziekte op te lopen.
Overigens komt de Afrikaanse slaapziekte naast bij mensen ook bij (wilde) dieren voor waarvan vele beschermd zijn waardoor de ziekte moeilijk uit te roeien is.
TSEETSEEVLIEG
De tseetseevlieg wordt door veel mensen als de veroorzaker van deze ziekte aangemerkt, maar deze vlieg is echter alleen de verspreider van de ziekte.
De echte dader is namelijk een parasiet die zich nestelt op de tseetseevlieg en zich op deze manier kan verspreiden.
Deze parasiet kunnen we ook weer onderverdelen in twee soorten, namelijk: rhodesiense en gambiense.
Hoewel slechts een klein percentage van de tseetseevliegen besmet is met deze parasiet kan deze zich toch erg goed verspreiden en onderweg veel schade aanrichten.
De tseetseevlieg lijdt overigens niet zelf aan de ziekte en geeft deze ook niet door aan hun jongen.
De vlieg wordt dus enkel door een al besmet dier of mens geïnfecteerd waarna deze vlieg het weer door kan geven aan een niet-besmet mens of dier.
SYMPTOMEN SLAAPZIEKTE
Omdat de tseetseevlieg relatief vrij groot is kan zijn beet erg pijnlijk zijn en ontstaat er na een aantal dagen (Oost-Afrikaanse variant), maanden of zelfs jaren (West-Afrikaanse variant) op de plaats van de beet een pijnlijke rode en vaak open zweer.
Zoals gezegd komt slaapziekte voor in twee varianten, namelijk: Oost-Afrikaanse slaapziekte en West-Afrikaanse slaapziekte.
Oost-Afrikaanse slaapziekte (trypanosomiasis rhodesiense)
De Oost-Afrikaanse slaapziekte is de acute variant en hierbij zijn de symptomen al erg vroeg na de aanvankelijke steek van de tseetseevlieg merkbaar.
Deze variant van slaapziekte heeft een erg snel verloop en kan tot een snelle dood leiden wanneer deze niet tijdig wordt behandeld.
De Oost-Afrikaanse variant komt vooral voor in de savannen, beboste gebieden en wildparken van Centraal en Oost-Afrika.
De symptomen van de Oost-Afrikaanse slaapziekte zijn:
- Open zweer op de plaats van de beet
- Koorts
- Hoofdpijn
- Opgezette lymfeklieren
- Hevige spierpijn
- Hersenontsteking
- Andere slaapstoornissen
- Verwardheid
- Epileptische aanvallen
- Bewusteloosheid (laatste stadium)
West-Afrikaanse slaapziekte (trypanosomiasis gambiense)
De West-Afrikaanse slaapziekte heeft een meer geleidelijk verloop en openbaart zich soms pas na enkele maanden tot jaren na de beet van de tseetseevlieg.
Deze variant is relatief makkelijker te behandelen omdat het ziektebeeld in eerste instantie minder accuut is en er dus een langere reactietijd mogelijk is.
Echter wordt deze vorm van slaapziekte regelmatig verward met andere ziektes, zoals malaria, waardoor er een verkeerde behandeling in gang wordt gezet.
Ook bij deze vorm van de ziekte geldt dat wanneer deze niet behandeld wordt de patiënt hier uiteindelijk aan zal overlijden.
De symptomen van de West-Afrikaanse slaapziekte zijn:
- Pijnlijke (open) zweer
- Koorts
- Hoofdpijn
- Hevige vermoeidheid
- Opgezette lymfeklieren
- Humeurig
- Moeilijk spreken
- Verwardheid
- Epileptische aanvallen
Zoals je ziet zijn de symptomen van beide varianten bijna identiek, toch is het verloop van de Oost-Afrikaanse variant veel sneller en het is tot nu toe onduidelijk waardoor dit precies komt.
BEHANDELING SLAAPZIEKTE
Zoals eerder gezegd is slaapziekte wel te behandelen, mits het op tijd geconstateerd wordt en dit is natuurlijk vooral erg belangrijk bij de acute Oost-Afrikaanse variant.
Lange tijd was melarsoprol het enige medicijn tegen slaapziekte, echter was het gebruik van dit medicijn niet zonder risico.
Melarsoprol bevat namelijk arseen en dit stofje is erg giftig en heeft tot blindheid geleid onder de patiënten en er zijn zelfs patiënten overleden aan de bijwerkingen van dit medicijn.
Tegenwoordig wordt gebruik gemaakt van eflornithine (mits voorradig) en dit medicijn heeft gelukkig veel minder bijwerkingen.
Eflornithine is zo krachtig dat het zelfs patiënten in een vergevorderd stadium van slaapziekte nog kan genezen.
Echter is de fabricage van dit medicijn zo duur dat het niet overal beschikbaar is en er in veel gevallen toch teruggegrepen wordt naar melarsoprol.
SLAAPZIEKTE VOORKOMEN
Er zijn geen inentingen tegen slaapziekte of tegen de beet van de tseetseevlieg, dus je hoeft nu niet ineens naar je huisarts te racen als je naar deze delen van Afrika van plan bent af te reizen.
Het beste wat je kunt doen is bedekkende kleding te dragen en ’s nachts slapen onder een klamboe.
Uiteraard moet je elke insectensteek serieus nemen en een arts raadplegen als je één of meerdere van de bovenstaande symptomen opmerkt.
De tseetseevlieg bevindt zich meestal laag op vegetatie in de buurt van water, dus let goed op als je je op een dergelijke plek begeeft.
Kan de tseetseevlieg niet worden uitgeroeid?
In de jaren ’50 en ’60 van de vorige eeuw werd de tseetseevlieg op grote schaal bestreden met verdelgingsmiddelen als DDT.
Deze bestrijdingsmiddelen waren echter ontzettend giftig en slecht voor het milieu waardoor ze werden verboden.
Omdat de vlieg zich vrij kan bewegen over vele Afrikaanse landen en de politieke situaties in veel gevallen erg moeilijk zijn is het erg lastig om op grote schaal een plan van aanpak te maken waardoor de tseetseevlieg zich nog steeds vrij kan bewegen.
BEN JIJ OP ZOEK NAAR EEN GOEDE SLAAPTRAINING?
Zelfs de slechtste slapers hebben met behulp van de Perfect Slapen in 7 Stappen methode van slaapexpert William van der Klaauw hun slaapkwaliteit kunnen verbeteren.
Je leert in dit 120-pagina’s tellend eBook hoe makkelijker in slaap valt en langer door kunt slapen aan de hand van duidelijke tips en bruikbare oefeningen.
Je kunt deze slaapcursus overigen gratis proberen, want dankzij de 90 dagen niet-goed-geld-terug garantie krijg je gewoon je geld terug als je niet tevreden bent.
Als je Perfect Slapen in 7 Stappen nu download via onze exclusieve kortingslink krijg je bovendien 50% korting en vele extra bonussen.
Loop deze kans niet mis en leer (weer) genieten van een goede nachtrust!
GA DIRECT NAAR DE GEHEIME KORTINGSPAGINA!
Ruim 7.500 tevreden slapers gingen je al voor!