In het noordoosten van Kazachstan ligt een dorpje die de term ‘slaapdorp’ wel heel letterlijk neemt.
In 2011 kwamen er namelijk berichten naar buiten dat inwoners van het kleine Kazachse dorpje Kalachi bezweken onder een vreemde en mysterieuze ziekte.
Niemand wist wat het was of waardoor het veroorzaakt werd maar de inwoners van dit kleine dorpje begonnen ineens te brabbelen, verloren hun evenwicht, zagen dubbel en vielen in een diepe slaap die soms dagen aan kon houden.
Kalachie: Het slaapdorpje in Kazachstan
Afgezien van korte momenten waarin ze licht bij bewustzijn waren om bijvoorbeeld te eten, roken of het toilet te bezoeken leken de patiënten in een coma te verkeren.
Wanneer ze uiteindelijk uit deze ‘winterslaap’ ontwaakten konden ze zich niets van deze periode herinneren.
De eerste persoon die deze vreemde aandoening kreeg was Lyubov Belkova, een vrouw van middelbare leeftijd.
Zij werkte in april 2010 op de markt toen ze ineens enorm slaperig werd, omviel en in een diepe slaap belandde.
Toen ze vier dagen later wakker werd vertelden artsen dat ze een beroerte had gehad.
Echter kort na dit eerste voorval meldden zich ook anderen die getroffen werden door deze vreemde ‘slaapziekte‘.
Vreemde slaapziekte
Zo vielen er zelfs vijf vrouwen tegelijk in slaap waarna een aantal van hen verklaarde vreemde hallucinaties te hebben gezien.
Even later kwam het bericht dat deze aandoening ook dieren niet ontgaat en meerdere katten en honden zich vreemd gedroegen voordat ze in slaap vielen en dagen achtereen sliepen.
Kalachi – tegenwoordig bijgenaamd als ‘hét slaapdorp’ – was echter niet de enige plaats die getroffen werd door deze mysterieuze slaapstoornis.
Inwoners van een nabijgelegen dorp genaamd Krasnogorsk kwamen met vergelijkbare klachten en hadden ook een ongewone en overweldigende drang om te gaan slapen.
Tegenwoordig is Krasnogorsk een spookdorp geworden omdat de mijnwerkers uit de uraniummijn het dorp hebben verlaten ten tijde van het uiteenvallen van de Sovjet-Unie.
Meer dan 140 incidenten
Tijdens de volgende 5 jaar zijn er in beide dorpen nog eens meer dan 140 incidenten gemeld. In sommige gevallen overkwam het dezelfde persoon meerdere keren.
Toch konden de inwoners van Kalachi en Krasnogorsk niet ontdekken wat de oorzaak van deze mysterieuze slaapziekte was.
Waar de ene persoon dacht aan alcohol als oorzaak van deze vreemde situatie dacht een ander aan drug, of zelfs een samenzwering van de overheid.
Toen de gevallen zich begonnen op te stapelen gingen de autoriteiten het verder onderzoeken en bestudeerden ze onder andere de lucht- en waterkwaliteit in de regio.
Waar ze in eerste instantie nog dachten aan vergiftigde wodka en massahysterie verschoof hun aandacht steeds meer naar de verlaten uraniummijnen.
In eerste instantie leek er niets aan de hand nadat ze ruim 7.000 woningen hadden geïnspecteerd en erachter kwamen dat de concentratie van radioactief materiaal veel te laag was om daadwerkelijk problemen te veroorzaken.
Daarnaast waren de symptomen ook volledig anders dan je zou krijgen van besmetting met radioactiviteit en zorgt er zeker niet voor dat je bewusteloos neervalt.
Koolstofmonoxide de veroorzaker?!
Pas in 2015 na het zien van de resultaten van uitgebreide medische onderzoeken kwam de ware oorzaak aan het licht.
Nadat veel inwoners de beide dorpen al hadden verlaten kwam het hoge woord eruit en bleek de gesloten uraniummijnen inderdaad de oorzaak achter deze slaapziekte te zijn.
Het kwam echter niet door radioactiviteit in de regio zoals aanvankelijk werd gedacht maar door hoge concentraties koolstofmonoxide en koolwaterstof in de lucht veroorzaakt door de uraniummijnen.
Je bloed neemt namelijk 200 keer effectiever koolstofmonoxide op dan zuurstof en wanneer deze concentraties in je bloed te hoog worden krijgen je hersenen te weinig zuurstof aangeleverd waardoor het je lichaam letterlijk uit kan schakelen.
De inwoners die deze slaapdorpen nog niet hadden verlaten werden onder dwang van de overheid geëvacueerd.
Toch geloofde niet iedereen de verklaring dat koolstofmonoxide deze slaapaanvallen veroorzaakte, vooral omdat de mijnen al sinds de vroege jaren ’90 van de vorige eeuw niet meer actief waren en koolstofmonoxide gebruikelijk vrijkomt bij verbranding.
Zij geloofden dat er ook andere gassen betrokken waren bij de voorvallen en dat een verlaten uraniummijn niet de oorzaak kon zijn.
In 2017 verklaarde het National Nuclear Center of Kazakhstan dat een overvloed aan koolstofmonoxide in de lucht inderdaad de oorzaak was van deze opmerkelijke slaapziekte maar dat er toch nog veel onbekend is en verder onderzoek nodig is.
Check de onderstaande video (Engels) voor meer informatie!