Slaapverlamming, of slaapparalyse, is een slaapstoornis die gekenmerkt wordt door een gevoel dat je wel bij bewustzijn bent maar niet kunt bewegen.
Misschien heb je het zelf ooit meegemaakt dat je je wel bewust was van je omgeving maar dat je niet kon bewegen.
Dit voorval gebeurt tijdens, vlak voor of direct na het slapen en kun je in de meeste gevallen na de tijd slechts vaag herinneren.
Het klinkt wellicht gek en eng tegelijk, maar troost je met de gedachte dat je niet de enige bent die dit heeft ervaren zoals je in dit artikel zult lezen.
Als je overigens overdag extreem vermoeid bent door slaapverlamming of juist ernstige slaapangst ontwikkeld door het voorkomen ervan dan is het aan te raden je huisarts te raadplegen.
IS SLAAPVERLAMMING ERNSTIG?
Nee, uit onderzoek is gebleken dat slaapverlamming bijna nooit in verband gebracht kan worden met onderliggende psychiatrische of lichamelijke problemen.
Slaapparalyse is in de meeste gevallen een signaal van je lichaam dat de overgangen tussen de verschillende slaapfases niet soepel verlopen.
Hoewel dit fenomeen lang omringd is geweest door verschillende enge verhalen, bijna elke cultuur had er één, blijk dit dus niet het geval te zijn.
Deze legendes varieerden van bezetenheid door een kwade geest tot kwade figuren die de mensheid in de nacht kwam terroriseren.
WAT IS SLAAPVERLAMMING PRECIES?
Slaapverlamming is een gevoel van bewustzijn maar niet in staat zijn om te bewegen.
Dit verschijnsel komt voor wanneer een persoon de overgang maakt van een lichte slaapfase naar de diepe slaapfases (REM-slaap).
Tijdens deze transitie kun je niet bewegen of praten en dit kan een aantal seconden duren maar kan ook een aantal minuten duren.
Sommige mensen voelen ook grote druk in hun lichaam of zelfs een gevoel dat ze stikken.
Slaapverlamming kan samengaan met andere slaapstoornissen, zoals narcolepsie.
Bij narcolepsie komen (overdag) onbedwingbare slaapaanvallen voor die worden veroorzaakt door een hersenprobleem waardoor je slaap niet goed kunt reguleren.
Wat voel je of merk je?
Tijdens het voorkomen van slaapverlamming kun je verschillende dingen voelen en opmerken. Ik heb een aantal van de meest voorkomende verschijnselen voor je op een rijtje gezet:
- Niet kunnen bewegen en praten
- Druk op de borst
- Oncontroleerbare angst
- Gevoel dat je wordt aangeraakt terwijl dit niet zo is
- Het horen van voetstappen, stemmen en kloppingen
- Gewrichtspijn
- Hoofdpijn
- Zien van mensen (meestal in een schim)
- Nog realistischer beleven van de droom waar je daarvoor in zat
- Opengaan van deuren en ramen terwijl dit niet het geval is
WANNEER KOMT SLAAPPARALYSE VOOR?
Slaapparalyse komt meestal voor tijdens het in slaap vallen of tijdens het ontwaken.
- Slaapverlamming tijdens het in slaap vallen, of net na het inslapen, wordt ook wel hypnagogische slaapparalyse genoemd.
- Slaapparalyste tijdens het ontwaken wordt hypnopompische slaapverlamming genoemd.
Hypnagogische slaapparalyse:
Als je in slaap begint te vallen kan je lichaam volledig ontspannen en ben je minder (niet) alert en voel je de overgang naar slapen niet.
Wanneer je echter een licht bewustzijn behoudt of weer krijgt dan zul je daadwerkelijk voelen dat je in slaap valt en merk je dat je niet kun bewegen en praten.
Hypnopompische slaapverlamming:
Tijdens het slapen doorloopt je lichaam verschillende slaapfases van REM-slaap naar NREM-slaap.
Eén cyclus duurt ongeveer anderhalf uur waarbij je ruim driekwart van de slaaptijd in de NREM-slaapfase zult verkeren.
Het is tijdens de NREM-slaapfase dat je lichaam ontspant en zichzelf herstelt en nieuwe energie opdoet.
Tegen het einde van NREM gaat je slaap langzaam over naar REM-slaap waarin je ogen snel bewegen (REM = rapid eye movement) en je gaat dromen terwijl de rest van je lichaam ontspannen blijft.
Tijdens de REM-slaap zijn je spieren “uitgeschakeld” en kun je niet bewegen, maar als je je bewustzijn terugkrijgt voor de REM-slaapfase is afgelopen dan ben je ervan bewust dat je niet kunt praten en bewegen.
OORZAKEN VAN SLAAPVERLAMMING
Ongeveer 30% van alle Nederlanders zal vroeg of laat te maken krijgen met slaapverlamming, dit kan een enkele keer zijn maar ook veelvuldig voorkomen.
Slaapparalyse wordt meestel voor het eerst tijdens de tienerjaren ontdekt, maar zowel mannen als vrouwen van alle leeftijden kunnen ermee te maken krijgen.
Hieronder vind je een aantal oorzaken van slaapverlamming:
- Erfelijkheid in de familie
- Drugsgebruik
- Medicijngebruik
- Slaapgebrek
- Op de rug slapen
- Mentale problemen zoals stress of een bipolaire stoornis
SLAAPVERLAMMING VOORKOMEN EN OPLOSSEN
Er is niet daadwerkelijk een methode om slaapverlamming op te lossen, echter je kunt de kans dat je er last van krijgt, of houdt, wel verkleinen.
Dit doe je door je algehele slaaphygiëne te verbeteren en ervoor te zorgen dat je elke nacht minimaal 7 à 8 uur slaapt.
Daarnaast is het belangrijk dat je niet gestoord wordt tijdens het slapen, zorg dus voor een geluidsdichte en donkere slaapkamer om invloeden van buiten te voorkomen.
Ook is het belangrijk dat je leert afrekenen met stress en angst en tot rust komt voor je daadwerkelijk naar bed gaat.
Neem een warm bad, ga mediteren of lees een goed boek voor je gaat slapen.
Leg in ieder geval je smartphone ruim een uur voor je gaat slapen weg omdat de straling van het beeldscherm (blauw licht) ervoor zorgt dat je moeilijk in slaap kunt vallen.
Oh ja, als je gewend bent op je rug te slapen is het verstandig om jezelf een andere slaaphouding aan te leren omdat slaapverlamming opmerkelijk vaak bij rugslapers voorkomt.
Check ook mijn artikel: 14 Slaaptips voor een betere nachtrust
WIL JIJ ECHT BETER LEREN SLAPEN?
Wil jij leren hoe je je slaapkwaliteit kunt verbeteren? Dan wil ik je de Perfect Slapen in 7 Stappen methode van slaapexpert William van der Klaauw van harte aanraden!
Als je deze online slaaptraining checkt via onze exclusieve kortingslink krijg je 50% korting en een aantal gratis bonus eBooks.
Je kunt direct aan de slag met het 120+ pagina’s tellende eBook en krijgt het fysieke hardcover boek de volgende dag thuisgestuurd.
Je kunt Perfect Slapen in 7 Stappen nu overigens ook gratis uitproberen, want dankzij de 90 dagen niet-goed-geld-terug garantie krijg je gewoon je geld terug als je niet tevreden bent.
DOWNLOAD PERFECT SLAPEN IN 7 STAPPEN NU!
Perfect Slapen in 7 Stappen is inmiddels ruim 15.000 keer gedownload!