Het is alom bekend dat het erg belangrijk is dat kinderen goed slapen, het is namelijk tijdens de slaap dat je kind de grootste ontwikkelingen zal doormaken, zowel fysiek als mentaal.
Tijdens het slapen en dan met name als kinderen in diepe slaap zijn maken ze nieuwe groeihormonen aan om beschadigde cellen te repareren of vervangen.
Wanneer kinderen gedurende een langere periode slecht slapen en dus niet lang in een diepe slaap verzonken zijn kunnen ze zelfs een groeiachterstand oplopen.
Om dan nog maar te zwijgen van de ontwikkeling die het brein van je kind meemaakt tijdens de slaap.
Inhoud
KINDEREN BRENGEN VEEL TIJD DOOR IN REM-SLAAP
Als kinderen goed slapen brengen ze veel meer tijd door in de REM-slaap, oftewel diepe slaap, dan volwassenen.
Het is ook tijdens deze REM-slaap dat de hersenen de grootste ontwikkeling zullen doormaken, daarom kunnen kinderen die slecht slapen ook daar een achterstand oplopen.
Tijdens de eerste paar maanden van zijn of haar leven richt de ontwikkeling van het brein zich vooral op het vaststellen van een vast slaap- waakritme.
Dit circadiane ritme wordt in grote mate gereguleerd door het onderscheid van licht en donker en vergt tijd om onder controle te krijgen, daarom hebben pasgeborenen ook vaak een erg onregelmatig slaapschema.
De meeste kinderen zullen dit ritme binnen ongeveer 6 weken onder de knie hebben en na 3 tot 6 maanden hebben de meeste baby’s een vast slaap- waakritme ontwikkeld.
Als kinderen 2 jaar oud zijn hebben ze meer tijd slapend doorgebracht dan wakker. In totaal brengt een doorsnee kind ongeveer 40% van zijn kinderjaren slapend door.
REM-SLAAP EN NREM-SLAAP
Laten we om te beginnen eens in de belangrijkste twee verschillende slaapfases te duiken, dit zijn namelijk: Rapid Eye Movement (REM-slaap) en Non-Rapid Eye Movement (NREM-slaap).
Tijdens de REM-slaap, ook wel “actieve” slaap genoemd, zijn onze hersenen actief en dromen we. Ook kunnen we tijdens de REM-slaap niet of nauwelijks bewegen en is onze ademhaling en hartritme onregelmatig.
Gedurende de NREM-slaap, of “stille” slaap, wordt de bloedtoevoer naar de spieren vergroot, bouw je weer energie op, bindweefsel en spieren worden weer opgebouwd en er komen belangrijke hormonen vrij die je helpen in je ontwikkeling.
Baby’s brengen ongeveer de helft van hun tijd in beide slaapfases door en hun slaapcyclus duurt gemiddeld genomen ongeveer 50 minuten.
Een kindje van een half jaar brengt nog maar ongeveer 30% van zijn of haar slaaptijd in de REM-slaap door.
PASGEBORENEN (0 – 3 MAANDEN)
In de eerste paar maanden na de geboorte slaapt een kindje het merendeel van de dag en komt zijn of haar slaapritme overeen met de behoefte om gevoed, verschoond en geknuffeld te worden.
Pasgeboren baby’s slapen gemiddeld 11 – 18 uren per dag en is tussendoor volgens een onregelmatig schema vaak 1 – 3 uren wakker.
Ze slapen vaak een paar minuten tot enkele uren achter elkaar en gedurende deze slaap zijn de meeste pasgeboren kinderen erg onrustig.
Zo zijn ze vaak erg beweeglijk en bewegen ze armen en benen, lachen ze, zuigen ze en over het algemeen ziet het er vaak erg onrustig uit.
De kleinste babytjes laten je op verschillende manieren weten dat ze moe zijn en slaap nodig hebben.
Dit doen ze door erg druk en beweeglijk te zijn, huilen of door in hun ogen te wrijven, het is dan ook aan te raden om ze meteen in bed te leggen en lekker laten slapen.
Slaaptips voor pasgeboren baby’s
- Leer het slaappatroon van je baby kennen en herken slaperigheid
- Leg je baby al in het bedje als hij of zij slaperig is, niet pas als hij of zij al slaapt
- Maak het bedje of wiegje erg klein op zodat er weinig bewegingsruimte is
DREUMES (6 MAAND – 1,5 JAAR)
Als je kind een half jaar oud is geweest hoeft deze meestal niet meer ’s nachts gevoed te worden en slapen ze in veel gevallen de hele nacht door.
Een dreumes slaapt vaak 10 – 12 uren per nacht en slaapt overdag 2 of 3 keer met een slaapduur variërend van 30 minuten tot 2 uur. Tegen de tijd dat ze bijna 1 jaar oud worden wordt dit steeds minder.
Als een dreumes slaperig, maar niet slapend, in bed wordt gelegd is de kans groot dat ze uit zichzelf in slaap kunnen vallen en ook als ze midden in de nacht wakker worden uit zichzelf weer te gaan slapen.
Kinderen die gewend zijn door de ouders in slaap te worden gewiegd zullen ook ’s nachts om assistentie vragen (huilen) om weer in slaap te vallen.
Dreumesen die te lang door de ouders worden geholpen in slaap te komen kunnen later ook slaapproblemen ontwikkelen omdat ze scheidingsangst hebben en niet meer zonder hulp kunnen slapen.
Slaaptips voor dreumesen
- Ontwikkel een vast slaapschema en houd je hieraan
- Zorg dat het leuk is om op bed te gaan, dus bedenk een leuke slaaproutine
- Laat ze slapen in een ‘slaapvriendelijke’ omgeving (kinderkamer)
- Leer je dreumes zelf in slaap te vallen
PEUTER (1,5 JAAR – 2,5 JAAR)
Peuters hebben ongeveer 10 – 14 uren slaap nodig per etmaal en slapen in de meeste gevallen nog slechts 1 keer per dag ongeveer 1 – 2 uur.
Let er wel op als ouder dat er genoeg tijd tussen deze dutjes en hun bedtijd zit, want anders zullen ze in de avond moeilijker in slaap vallen.
Op deze leeftijd komen ook de eerste slaapangsten en nachtmerries voor bij je kids dus probeer vooral niet boos te worden als ze voor de zoveelste keer midden in de nacht schreeuwend wakker worden.
Ook het verder ontwikkelen van de motoriek van je kind kan voor slaapproblemen zorgen, want wat is er nu stoerder dan in je bed te klimmen en klauteren nu je dit kunt.
Merk je overdag op dat je peuter extreem moe is dan kan dit erop duiden dat ze ’s nachts erg slecht slapen en veel wakker zijn.
Slaaptips voor peuters
- Houd je aan de vaste slaaproutine en bedtijd van je peuter
- Zorg ervoor dat de slaapomgeving elke nacht hetzelfde is
- Blijf consequent en duidelijk (bedtijd is bedtijd)
- Zorg ervoor dat je peuter een knuffel in bed heeft als zijn of haar vriendje
KLEUTERS (2,5 – 5 JAAR)
Een kleuter slaapt gemiddeld ongeveer 10 – 12 uren per nacht de meeste kinderen slapen niet overdag als ze ouder zijn dan 4 jaar.
Omdat de verbeelding van je kleuter steeds in ontwikkeling is komt het vaak voor dat je kind moeite heeft in slaap te vallen en ’s nachts wakker wordt.
Kleuters krijgen nóg meer dan peuters last van slaapangst en nachtmerries. Het vreemdste fenomeen is echter toch dat veel kinderen op deze leeftijd af en toe gaan slaapwandelen.
Slaaptips voor kleuters
- Houd nog steeds vast aan een vaste slaaproutine en bedtijd (je kunt ze wel per jaar dat ze ouder worden of per schooljaar later op bed laten gaan)
- Zorg voor een koele en leuke kamer waar je kleuter zich in thuis voelt
- Absoluut geen tv en/of spelcomputer op de kamer.
SCHOOLKINDEREN (6 – 13 JAAR)
Schoolkinderen slapen gemiddeld 9 – 11 uren per nacht. Toch wordt er van schoolkinderen steeds meer gevraagd.
Zo moeten ze bijvoorbeeld naar school, huiswerk maken en sporten én raken ze steeds meer geïnteresseerd in tv, computers en internet.
Daarnaast zullen ze al op jonge leeftijd vragen om producten met cafeïne zoals: cola en energiedrankjes en producten met veel suiker waardoor ze moeilijk in slaap kunnen komen.
Uit onderzoek is gebleken dat kinderen niet te dicht voor ze op bed gaan tv zouden moeten kijken omdat ze daardoor vaak slecht zullen slapen (dit geldt ook voor volwassenen overigens).
Slaapproblemen komen steeds vaker voor bij schoolkinderen en kan leiden tot: slecht humeur, gedragsproblemen waaronder ADHD en cognitieve problemen die hun prestaties op school niet ten goede komen.
Slaaptips voor schoolkinderen
- Leer ze waarom goed slapen belangrijk is
- Blijf vasthouden aan een vaste slaaproutine en bedtijd
- Zorg ervoor dat de slaapkamer van je schoolkind donker, koel en stil is
- Geen tv en/of spelcomputer in de slaapkamer
- Laat ze geen (of niet teveel) cafeïne en suiker eten en drinken
GOED SLAPEN EXTREEM BELANGRIJK VOOR KINDEREN
Zoals je hebt kunnen lezen is slapen misschien wel het belangrijkste onderdeel in de ontwikkeling van je kind.
Tijdens de slaap herstelt het lichaam en bouwen ze weer nieuwe energie op om de wereld verder te ontdekken.
Daarnaast gebeurt er erg veel in het brein van slapende kinderen, doordat ze gaan dromen neemt hun verbeeldingswereld en creativiteit toe waar ze op latere leeftijd veel aan zullen hebben.
Bovendien is het voor schoolkinderen erg belangrijk om genoeg en goed te slapen om alle indrukken van de dag en alle contacten met vriendjes en vriendinnetjes te kunnen verwerken.
Slaapt jouw kind slecht probeer dan de bovenstaande slaaptips eerst, maar werken ook deze niet schroom dan niet om contact op te nemen met je huisarts.
Je huisarts kan dan met aanvullend advies of zelfs een doorverwijzing in de meeste gevallen de slaapproblemen oplossen, want ook je huisarts weet hoe belangrijk goed slapen is voor de ontwikkeling van je kind.