Bruxisme of tandenknarsen is een stoornis waarbij iemand onbewust zijn of haar gebit over elkaar beweegt.
Mensen die last hebben van bruxisme schuren hun tanden ofwel overdag over elkaar (waakbruxisme) of ’s nachts (slaapbruxisme).
Slaapbruxisme is een slaapgerelateerde stoornis en deze mensen hebben vaak ook last van andere slaapstoornissen als snurken en slaapapneu, hoewel het in sommige gevallen ook losstaande feiten kunnen zijn en beide stoornissen niks met elkaar te maken hebben.
Wanneer je bruxisme in een milde vorm hebt zonder bijkomende symptomen hoef je in de meeste gevallen niet behandeld te worden.
Daarentegen zorgt zware bruxisme voor hoofdpijn, beschadigde en versleten tanden en kaakproblemen.
Inhoud
KLASSIEKE SYMPTOMEN VAN BRUXISME
Het is belangrijk om de tekenen en symptomen te herkennen omdat mensen met slaapbruxisme zich vaak niet bewust zijn van hun conditie totdat ze ernstige complicaties krijgen.
Uit onderzoek is gebleken dat ruim 15% van alle Nederlanders lijdt aan chronisch knarsetanden tijdens hun slaap.
Enkele klassieke tekenen en symptomen van bruxisme zijn:
- Zo luid tandenknarsen dat je partner ervan wakker wordt
- Beschadigde of afgebroken tanden
- Pijn in het gezicht en kaak
- Vermoeide kaakspieren
- Versleten tandglazuur
- Verhoogde gevoeligheid van het gebit
- Wonden in de binnenkant van je wang door het kauwen en bijten in je slaap
- Oorpijn terwijl je geen last van een oorontsteking hebt
WAARDOOR GA JE KNARSETANDEN TIJDENS HET SLAPEN?
Hoewel men naar de exacte oorzaak slechts kan gissen denken veel medische experts dat bruxisme wordt veroorzaakt door een combinatie van psychologische en fysieke factoren.
Enkele waarschijnlijke oorzaken zijn:
- Chronische angst, stress en/of spanning
- Frustratie of woede
- Agressief, hyperactief of competitief karakter
- Voor sommige mensen is het een vorm van concentreren of om kunnen gaan met spannende situaties
- Onderdeel van een andere slaapstoornis als slaapapneu
- Scheefstaand boven- en ondergebit
- In combinatie met oorpijn (vooral bij kinderen)
- Hoewel het niet vaak voorkomt is bruxisme een bijwerking van sommige psychologische medicatie en antidepressiva
- Als bijwerking van de ziekte van Parkinson en de ziekte van Huntington
- Reflux van maagzuur in de slokdarm
WANNEER LOOP JE RISICO BRUXISME TE KRIJGEN?
Bruxisme komt vaak voor bij kinderen en lost zichzelf vaak op na de pubertijd, terwijl andere mensen alleen in een bepaalde slaaphouding last hebben van knarsetanden.
Andere veelvoorkomende risicofactoren zijn:
- Je loopt extra risico om bruxisme te ontwikkelen als je een hyperactieve, agressieve of competitieve persoonlijkheid hebt.
- Emoties als stress, spanning, angst en woede kunnen ook de kans op tandenknarsen vergroten
- Het drinken dranken met veel cafeïne, alcohol, tabak en drugs als methamfetamine
of XTC vergroten ook je kans om bruxisme te krijgen
WAAROM MOET JE JE ZORGEN MAKEN?
Onbehandelde bruxisme kan leiden tot vele complicaties. Uit de statistieken blijkt dat slechts weinig mensen medische hulp inroepen in de beginfase.
Het is echter wel belangrijk om je huisarts te raadplegen als je denkt dat je bruxisme hebt om het risico te verminderen voor de volgende complicaties:
- Chronische gezichtspijn die ervoor zorgt dat je minder productief bent
- Permanente schade aan tanden, kunstgebit of kaak
- Terugkerende hoofdpijn
- Vergroot risico op een krakend en knappend kaakgewricht. Het kaakgewricht bevindt zich vlak voor je oren en deze kan gaan kraken bij het openen en dichtdoen van de mond
BRUXISME VERHELPEN
Als bruxisme bij kinderen op jonge leeftijd wordt geconstateerd is er in de meeste gevallen geen behandeling nodig omdat dit meestal vanzelf weer verdwijnt.
Bij volwassenen is dit echter een heel ander verhaal en de meer ernstige vormen van bruxisme moeten uiteraard wel worden behandeld.
Bruxisme kan prima worden behandeld met verschillende therapieën en soorten medicatie die ik hieronder met je ga bespreken.
TANDENKNARSEN VERSLAAN DOOR IN THERAPIE TE GAAN
#1 Gedragstherapie
Het trainen van je kaak en je mond kan helpen om bruxisme tegen te gaan. Als je eenmaal weet dat je bruxisme hebt kun je via je huisarts worden doorverwezen naar een gespecialiseerde psycholoog.
Dit moet altijd gebeuren onder begeleiding van een erkend psycholoog die je met behulp van gerichte oefeningen helpt je kaak en mond bewegingen beter onder controle te krijgen.
#2 Stress management
Als je tandenknarst door stress dan kun je behandelingen volgen om beter om te kunnen gaan met deze stress.
Denk hierbij aan Perfect Slapen in 7 Stappen van William van der Klaauw die een groot deel van zijn boek wijdt aan omgaan met stress om rustiger in slaap te vallen en beter en langer te slapen.
#3 Bezoek aan tandarts
Een tandarts kan je handige tips geven hoe je je tanden beter kunt beschermen. Hoewel dit het probleem van knarsetanden niet oplost zal het wel de slijtage aan je tanden minimaliseren.
Je tandarts kan je ook helpen je tanden weer recht te zetten, bijvoorbeeld met een beugel, om ervoor te zorgen dat je tanden niet steeds tegen elkaar schuren.
ALTERNATIEVE MANIEREN OM TE STOPPEN MET KNARSETANDEN
#4 Spierverslappers
In extreme gevallen van bruxisme kunnen artsen spierverslappers voorschrijven. Deze kan de patiënt dan nemen voor het slapen om ervoor te zorgen dat je geen kracht hebt in je kaken en dus niet kunt knarsetanden.
Ga hier echter niet op eigen initiatief mee beginnen maar volg altijd het advies en de voorschriften van je huisarts.
#5 Botox injecties
Het klinkt misschien een beetje vreemd, want is botox niet vooral bedoeld om je gezicht strak te laten trekken om het er jaren jonger uit te laten zien?
Jawel, maar in sommige gevallen heeft het ook een positieve uitwerking om bruxisme te verslaan omdat de huid rond je mond strakker is geworden heb je minder bewegingsruimte om ’s nachts te bewegen.
TANDENKNARSEN BITJE
Last but not least is er natuurlijk altijd nog het tandenknars bitje. Deze bitjes worden gemaakt van hard plastic of siliconen en kun je tijdens het slapen over je boven- en ondergebit plaatsen.
Het doel van deze gebitsbeschermers is om beide gebitshelften van elkaar af te houden om gebitsschade door tandenknarsen te voorkomen.
Ook geven deze bitjes je kaken vaak minder bewegingsvrijheid waardoor de drang tot knarsetanden tijdens het slapen zal afnemen en je bruxisme kan genezen.
Een leuke en handige bijwerking van het dragen van een anti-tandenknars bitje tijdens het slapen is dat je vaak ook veel minder (luid) gaat snurken als je een dergelijk bitje draagt.
Ik heb hieronder alvast de beste anti-tandenknars bitjes voor je opgezocht, doe er je voordeel mee!
REKEN AF MET BRUXISME!
Zoals je ziet is (slaap)bruxisme, of tandenknarsen, een serieus probleem waar je mee af moet rekenen.
Als je dus ontdekt dat je tijdens het slapen met je tanden knarst dan, of door je partner hierop wordt gewezen, dan is het tijd om actie te ondernemen om ernstige schade aan je gebit, pijn aan je hoofd en kaken en oorpijn te voorkomen.
Het beste advies wat ik je kan geven is om een van de bovenstaande anti-tandenknars bitjes aan te schaffen en als dit niet (afdoende) werkt samen met je huisarts een verder behandelplan uit te stippelen.