Tandenknarsen, ook wel bruxisme genoemd, is wanneer iemand zijn of haar tanden over elkaar schuurt in de vorm van een soort zenuwtrek.
De tanden schuren over elkaar doordat de kaken met grote kracht van kant naar kant of van voor naar achter bewegen.
De tandenknarser is zich hier meestal zelf niet van bewust.
Tanden klemmen is een andere variant van bruxisme en hierin houdt een persoon de tanden stevig op elkaar en zet de kaken “op slot” zonder dat de tanden over elkaar schuren.
Mensen kunnen zowel overdag als ’s nachts tandenknarsen of klemmen, echter slaapgerelateerde bruxisme is een serieuzer probleem omdat men dit moeilijker onder controle kan krijgen.
Tandenknarsen is één van de meest voorkomende slaapstoornissen en is een onderbewuste neuromusculaire activiteit.
Hierbij kunnen verschillende serieuze aandoeningen naar de voorgrond treden, zoals:
- Myofasciale Pijn
- Temporomandibular joint syndroom
- Hoofdpijn
- … en in extreme gevallen kun je er zelfs artritis door krijgen
SYMPTOMEN VAN TANDENKNARSEN
Tandenknarsen kan ervoor zorgen dat je tanden korter, botter en minder sterk worden.
Daarnaast zet je extra druk op de spieren, weefsels en huid rondom je kaken.
Hierdoor kun je de volgende symptomen ervaren:
- Kaakpijn en stijve kaken
- Geïrriteerd en pijnlijk tandvlees
- Gevoelige, losse en gebroken tanden
- Krakende kaakgewrichten
- Bijzonder vervelende hoofdpijn en migraine
Daarnaast kun je ook oorpijn verwachten, dit heeft vooral te maken met het feit dat het kaakgewricht zich zo dicht bij het oor bevindt.
Andere belangrijke en vooral mentale symptomen zijn (slaap)angst en paniekaanvallen, depressie, eetstoornissen en slapeloosheid.
Bovendien kunnen er als bijkomend probleem relatieproblemen ontstaan wanneer het knarsende geluid je partner uit zijn of haar slaap houdt.
Extreme tandenknarsers beschadigen het oppervlak van de tanden en dan met name de kiezen.
Er zijn echter ook mensen die wel tandenknarsen maar nooit problemen hiervan ondervinden.
OORZAKEN
Slaapexperts en wetenschappers hebben nog geen duidelijke oorzaak kunnen bepalen waardoor iemand gaat tandenknarsen omdat er veel verschillende factoren een rol spelen.
Bij kinderen begint het vaak wanneer de eerste melktandjes doorkomen en kan het wederom voorkomen wanneer het definitieve gebit doorkomt.
Kinderen stoppen vaak met knarsen wanneer het uiteindelijke gebit volledig doorgekomen is.
Daarnaast komt knarsen en klemmen vaak voor wanneer iemand stress heeft, boos is of zich moet concentreren.
Uit onderzoek is gebleken dat je hersenactiviteit en je hartritme toeneemt vlak voor iemand begint met tandenknarsen en hieruit kun je opmaken dat het centrale zenuwstelsel hierin een grote rol speelt.
Ook kan bruxisme veroorzaakt worden door een niet goed sluitend gebit waarbij de tanden niet goed op elkaar komen wanneer de mond gesloten is.
In een enkel uitzonderlijk geval kan het veroorzaakt worden door spasmen in de gezichtspieren tijdens het slapen.
TANDENKNARSEN DOOR MEDICIJNGEBRUIK
Tandenknarsen kan ook een bijwerking zijn van bepaalde medicijnen, zoals antidepressiva, antipsychotica en amfetaminen.
Er zijn ook enkele neurologische condities waardoor je kunt gaan tandenknarsen, zoals de ziekte van Huntington en Parkinson.
Andere factoren die direct gelinkt kunnen worden aan bruxisme zijn:
- Overmatige vermoeidheid
- Roken
- Slaapapneu
- Alcoholgebruik
- Snurken
Toch liegen de cijfers er niet om, want ongeveer een tiende van alle Nederlandse volwassenen en een vijfde van de Nederlandse kinderen knarsen hun tanden tijdens het slapen.
Dat tandenknarsen het meest bij jonge kinderen voorkomt kan te maken hebben met pijnlijke doorkomende tanden.
Het kan echter ook te maken hebben stress bij kinderen wanneer ze een toets moeten maken of stout zijn geweest.
Daarnaast komt bruxisme vaak voor bij kinderen met een gedragsstoornis.
DIAGNOSE STELLEN
Een dokter of tandarts kan de diagnose bruxisme stellen en zal bij onderzoek vragen naar mogelijke erfelijkheid en een onderzoek uitvoeren.
Hierbij wordt gekeken naar:
- Pijnlijke kaken tijdens het ontwaken
- Slijtage van de tanden
- Vergrote kaakspieren
Slijtage van de tanden kan overigens ook veroorzaakt worden door tè hard poetsen, verkeerde tandpasta, drinken van frisdrank en hard voedsel.
Een getraind oog kan het verschil tussen daadwerkelijke bruxisme en de andere oorzaken van slijtage prima onderscheiden.
De beste manier om de diagnose te stellen is overigens met behulp van een EMG apparaat waarmee je de kaakspieren beter kunt onderzoeken.
Bij kinderen zal een tandarts daarnaast vragen of zij zich zorgen maken of boos zijn geweest en hoe hun slaaproutine verloopt om een mogelijke oorzaak te achterhalen.
BEHANDELING EN OPLOSSINGEN
De te volgen behandeling voor je bruxisme hangt erg af van de achterliggende oorzaak van het probleem.
Er is eigenlijk geen medicijn tegen tandenknarsen, maar er zijn wel mogelijkheden om de symptomen te verlichten terwijl je de achterliggende oorzaak aanpakt.
Als je overdag tandenknarst kan afleiding helpen door bijvoorbeeld te gaan sporten of mediteren.
Ben je echter een nachtelijke knarser dan is er een andere aanpak vereist omdat je dit niet bewust onder controle hebt.
Als de achterliggende oorzaak stress of slaapapneu is dan is het verstandig deze problemen eerst aan te pakken om vervolgens de situatie wat betreft bruxisme nogmaals te beoordelen.
Uit een internationaal onderzoek uit 2007 bleek namelijk dat door het behandelen van slaapapneu ook de symptomen van tandenknarsen afnamen.
Daarnaast is het aan te raden altijd genoeg te slapen – dus 7 – 9 uur voor volwassenen – en regelmatig te sporten.
DRAAG EEN TANDENKNARSBITJE
Als je weet dat je tandenknarst tijdens het slapen dan wil ik je aanraden een speciaal tandenknarsbitje te dragen om je tanden te beschermen.
Deze bitjes zijn gemaakt van hard plastic en bedekken alle tanden en kiezen zodat er geen schade aan je gebit kan ontstaan.
Het is niet aan te raden de normale sportbitjes te dragen tijdens het slapen omdat deze eenvoudig verschuiven, groot zijn en het slapen eigenlijk alleen maar oncomfortabeler maken.
Na verloop van tijd kan een tandenknarsbitje slijten en zelfs breken en let er op dat de symptomen terugkeren wanneer je niet slaapt met het bitje in je mond.
Check hieronder voordelige tandenknarsbitjes van Bol.com:
Wanneer bruxisme echter wordt veroorzaakt door een scheef kaakgewricht of scheve tanden heb je waarschijnlijk hulp van een tandarts of orthodontist nodig.
Zij kunnen in dat geval je kaak weer recht uitlijnen of met behulp van een beugel je tanden rechtzetten.
Daarnaast kan het verstandig zijn om alcohol en dranken met veel cafeïne te vermijden, omdat deze er beide voor zorgen dat je meer gaat knarsen.
Een andere goede tip is om je kaken en je kaakspieren tenminste eenmaal daags met een warm washandje te verwarmen om de spanning te verminderen.
VOORKOMEN IS BETER DAN GENEZEN
Slaapexperts – èn tandartsen – raden je aan om te beginnen met stress en spanning beter in de hand te krijgen omdat dit de kans op tandenknarsen vergroot.
Een goede slaapverwekkende slaaproutine is hierin vaak de sleutel, want als je met een ontspannen geest en lichaam naar bed gaat vermindert dit de kans op bruxisme.
Ik wil je dan ook aanraden de 7-Stappen methode van slaapexpert William van der Klaauw te volgen om meer ontspannen te leren slapen.
Je leer o.a. beter om te gaan met stress en slaapangst en leert bovendien hoe je de juiste slaaphormonen op het juiste moment kunt produceren om sneller en rustiger in slaap te vallen.
in dit 120+ pagina’s tellend eBook wordt je letterlijk stap-voor-stap uitgelegd hoe je dit in de praktijk kunt brengen en je slaapkwaliteit kunt verbeteren.
Na bestelling kun je deze online slaaptraining als PDF-bestand downloaden – óók op smartphone en tablet – waarna je meteen aan de slag kunt.
In samenwerking met Slaapwijzer.net heb ik een tijdelijke korting van 50% voor mijn lezers weten te regelen en krijg je er bovendien 5 gratis bonussen bij.
Maar je kunt Perfect Slapen in 7 Stappen ook gratis uitproberen, want dankzij de 90 dagen niet-goed-geld-terug garantie krijg je gewoon je geld terug als je niet tevreden bent!
DOWNLOAD PERFECT SLAPEN IN 7 STAPPEN NU!
Dit populaire eBook is inmiddels ruim 15.000 keer gedownload!
Ik heb als kind ook altijd last gehad van tandenknarsen zonder dat ik het doorhad. Tegenwoordig draag ik een beugel die mijn tanden ’s nachts beschermd. Het is een echte uitkomst en heb daardoor ook minder last van pijnlijk tandvlees. Ik kan het iedereen aanraden.