Bijna iedereen kent de bekende symptomen en gevolgen van slapeloosheid, toch zijn er ook een aantal minder bekende en ronduit merkwaardige of zelfs vreemde feiten over slapeloosheid.
Bekende gevolgen van slapeloosheid kunnen bijvoorbeeld zijn:
- Overmatige vermoeidheid overdag (logisch)
- Verminderd concentratievermogen
- Hoofdpijn
- Stemmingswisselingen
- Depressie
- Darmklachten
- Angststoornissen
Ok, deze gevolgen en feiten zijn bekend maar er zijn inderdaad ook een aantal minder bekende en merkwaardige feiten over slapeloosheid.
#1: Slapeloosheid kan erfelijk zijn
Slaapproblemen kunnen in de familie zitten bleek ook uit een wetenschappelijk onderzoek uit 2007.
Tijdens dit slaaponderzoek onder 953 kandidaten dat bij ongeveer de helft van de personen die last van slapeloosheid hadden ook familieleden hier last van hadden.
Uit een ander onderzoek uit 2008 bleek dat tieners met ouders die lijden aan slapeloosheid een vergrote kans hebben slaappillen te gaan gebruiken, bovendien hadden zij ook opmerkelijk vaak mentale problemen.
Tijdens dit onderzoek werden bijna 800 tieners onderworpen aan een slaaponderzoek en vergeleken met tieners waarvan de ouders geen slaapproblemen hadden deze kinderen met slapeloze ouders twee keer zoveel kans om zelf ook slapeloosheid (insomnie), overmatige slaperigheid overdag te krijgen en slaappillen te gaan gebruiken.
Daarnaast hadden deze tieners vaker te maken met stress, depressie, angst, paniekaanvallen en andere geestelijke problemen.
#2: Huisdieren kunnen ook slaapproblemen hebben
Hoewel dieren zelf uiteraard bijna niet kunnen aangeven dat ze slecht slapen blijkt uit onderzoek dat ook (huis)dieren aan verschillende slaapstoornissen kunnen lijden net als mensen.
De universiteit van Washington heeft hier onderzoek naar gedaan, zij hebben namelijk slapeloze vliegen gekweekt die slechts een fractie van de slaap kregen die normale vliegen krijgen en ze ontdekten dat deze vliegen zich op veel punten hetzelfde gedragen als mensen met slaapproblemen.
Na generaties doorbroeden hadden de wetenschappers vliegen geproduceerd die slechts één uur per dag sliepen, dit is minder dan 10% van de 12 uur per dag die vliegen normaal slapen.
Deze slapeloze vliegen verloren hun balans vaker, leerden veel langzamer bij en kregen na verloop van tijd meer lichaamsvet. Dit zijn allemaal symptomen van slapeloosheid die ook bij mensen gelden.
#3: Vrouwelijke hormonen spelen een grote rol bij slapeloosheid
Vrouwen hebben dubbel zo vaak slapeloze nachten dan mannen volgens de Amerikaanse National Sleep Foundation.
Slaapexperts denken dat de oorzaak hiervan in de vrouwelijke hormonen zit. Zo kunnen slapeloze nachten en overmatige vermoeidheid overdag direct in verband gebracht worden met hormoonverandering bij vrouwen.
Andere oorzaken zijn bijvoorbeeld een zwangerschap, de menopauze en de vrouwelijke menstruatiecyclus.
Zo maken bijvoorbeeld meer dan 80% van de vrouwen ernstige slaapproblemen mee tijdens hun zwangerschap.
Maar ook gedurende de menopauze wanneer de hormoonhuishouding vaak uit balans is slapeloosheid een veelgehoorde klacht.
Naast hormoonverandering kan slapeloosheid bij vrouwen vaak gelinkt worden aan stress, depressie, angst, ademhalingsproblemen tijdens het slapen en het rusteloze benen syndroom.
#4: Chronische slapeloosheid kan leiden tot alcoholmisbruik
Mensen die alcohol gebruiken om sneller in slaap te vallen hebben grote kans een alcoholprobleem te ontwikkelen.
Mensen gebruiken alcohol als zelfremedie tegen slaapproblemen, echter des te langer je deze strategie gebruikt des te meer drank je nodig hebt om hetzelfde effect te bereiken.
Uit een onderzoek uit 2001 door de Amerikaanse psychiatrie vereniging namen de wetenschappers 172 mannen en vrouwen met een alcoholprobleem onder de loep.
Zij ontdekten dat deelnemers met slapeloosheid klachten tweemaal zo vaak aangaven alcohol te gebruiken om in te slapen vergeleken met mensen zonder insomnie.
We weten echter dat alcohol en slapen geen gelukkig huwelijk is en dat de slaapproblemen op lange termijn juist erger worden.
Toch zullen weinig patiënten stoppen met drinken, zelfs wanneer de slapeloosheid verergert. Dit heeft vooral te maken met de verslavende werking van alcohol en het feit dat ze geen andere oplossing kennen voor hun slaapproblemen.
#5: Slaappillen zijn populair maar lossen slapeloosheid niet op
Slaappillen zijn de afgelopen decennia bijzonder populair geworden en het gebruik loopt in Nederland nog jaarlijks op.
Ongeveer 20% van de volwassen Nederlanders gebruikt (af en toe) medicatie om in slaap te vallen en beter te slapen.
Hoewel deze slaappillen op korte termijn goed kunnen werken bieden ze geen oplossing voor het probleem waardoor de slapeloosheid veroorzaakt wordt.
Om de onderliggende problemen wel op te lossen is het belangrijk om een slaapdeskundige te raadplegen om het slaapprobleem bij de wortel aan te pakken.
Het is zelfs zo ernstig dat mensen die regelmatig of altijd slaappillen gebruiken om te slapen gemiddeld maar liefst 5 jaar eerder sterven dan mensen die hun slaapproblemen zonder slaapmedicatie hebben opgelost of van nature goed slapen.
#6: De ‘Social Jetlag’ bestaat echt
Vind jij het moeilijk om op maandagochtend op te staan? Dan is de kans groot dat je last hebt van de zogenaamde ‘Social Jetlag’.
Social Jetlag is dat je doordeweeks een ander slaapschema hebt dan in het weekend en dat je moeite hebt om tussen deze slaaptijden te schakelen.
Uit een recent wetenschappelijk onderzoek blijkt dat mensen met verschillende slaapschema’s tijdens het weekend en doordeweeks drie keer meer kans hebben om overgewicht te krijgen.
Zelfs een uur verschil met je normale bedtijd kan je slaap al ernstig beïnvloeden zeggen onderzoekers van de Ryerson universiteit in Canada.
Mensen gedijen namelijk het beste met een vast slaap- waakritme.
#7: Slapeloosheid kan zelfs dodelijk zijn [Zeldzaam]
Fatale familiaire insomnie (Wikipedia) is een uiterst zeldzame genetische slaapstoornis waardoor iemand op latere leeftijd uiteindelijk volledig slapeloos wordt waardoor deze persoon zelfs zal komen te overlijden.
Experts denken dat het veroorzaakt wordt door een zogenaamde ‘prion’ afwijking waarin er door een genetische afwijking abnormale proteïnen ontwikkelen die de hersenfunctie aantasten waardoor geheugenverlies, hallucinaties en verminderde spiercontrole kan ontstaan.
In 1986 kwam er een geval naar buiten van een 53-jarige man die leed aan slaapgebrek en slechts 2 à 3 uren sliep per nacht.
Twee maanden later kon deze man nog hooguit 1 uur slapen per nacht en werd ook dit uurtje nachtrust regelmatig verstoord door levensechte dromen en nachtmerries.
Na 3 tot 6 maanden werd normaal slapen volledig onmogelijk waardoor deze man extreem uitgeput raakte, moeilijk ademde en hevig trilde.
Na ongeveer 8 maanden raakte de man buiten westen waarna hij uiteindelijk overleed.
Nadat zijn familiegeschiedenis werd onderzocht bleek dat twee zussen en een aantal andere familieleden van deze persoon op een soortgelijke manier aan hun einde zijn gekomen.